×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Leki przeciwleukotrienowe

Lek. Paweł Nastałek

Leki przeciwleukotrienowe stosowane są od wielu lat w leczeniu przewlekłym astmy oskrzelowej. Koncepcja wspólnego procesu zapalnego leżącego u podstaw chorób alergicznych górnych i dolnych dróg oddechowych, jak również potwierdzona skuteczność tych leków w terapii astmy, doprowadziły do ich szerokiego stosowania u osób z towarzyszącym astmie alergicznym nieżytem nosa.

Leki przeciwleukotrienowe stanowią alternatywę dla wziewnych glikokortykosteroidów, stosowanych w leczeniu astmy przewlekłej (leczenie stopnia II i kolejnych) u chorych powyżej 2. roku życia. Ich działanie jest jednak słabsze niż efekt nawet małych dawek wziewnych glikokortykosteroidów. Jedynym obecnie dostępnym w Polsce lekiem z tej grupy jest montelukast.

Mechanizm działania

Leki przeciwleukotrienowe blokują działanie silnie działających substancji zapalnych – leukotrienów - uwalnianych w przebiegu stanu zapalnego drzewa oskrzelowego (m.in. z mastocytów i granulocytów kwasochłonnych). Leuko oznacza, że produkowane są przez leukocyty, czyli białe krwinki; trien – w budowie chemicznej cząsteczek występują kolejno po sobie 3 podwójne wiązania. Wydzielanie leukotrienów w drogach oddechowych zachodzi pod wpływem wielu czynników, m.in. stymulacji fizycznej (zimno), reakcji immunologicznych oraz bodźca zapalnego.

Leukotrieny działają bezpośrednio na mięśnie gładkie oskrzeli, prowadząc do ich skurczu, pobudzają wzrost komórek mięśni gładkich oskrzeli, a u chorych na astmę są częściowo odpowiedzialne za utrzymanie podstawowego napięcia mięśni gładkich oskrzeli. Dodatkowo leukotrieny wykazują działanie prozapalne, zwiększając napływ komórek stanu zapalnego do drzewa oskrzelowego oraz prowadzą do uszkodzenia nabłonka, co ułatwia czynnikom drażniącym dostęp do zakończeń nerwowych. Tkanka oskrzeli u chorych na astmę wydziela więcej leukotrienów, zwłaszcza podczas ostrych objawów, np. po prowokacji czynnikiem uczulającym.

Leki przeciwleukotrienowe, blokując działanie i wytwarzanie leukotrienów, hamują wyzwalane przez nie niekorzystne reakcje w drogach oskrzelowych chorych na astmę. Rozszerzają oskrzela dwie godziny po podaniu doustnym, działanie to nasila również wpływ ß2-mimetyków wziewnych. Efekt leczniczy występuje już po podaniu pierwszej dawki i utrzymuje się nawet przez 24 godziny.

Wskazania

Leki przeciwleukotrienowe stosuje się je pomocniczo jako leki kontrolujące astmę. Można je stosować jako jedyny lek kontrolujący chorobę u wybranych chorych na astmę lekką (stopień 2 wg GINA), którzy nie tolerują lub nie chcą przyjmować wziewnych glikokortykosteroidów, szczególnie w razie współistniejącego alergicznego nieżytu nosa. Można je także stosować w skojarzeniu z wziewnymi glikokortykosteroidami u chorych na astmę umiarkowaną (stopień 3 wg GINA) jako leczenie alternatywne dla skojarzonego podawania wziewnych glikokortykosteroidów i długo działających β-mimetyków, ale ta opcja terapeutyczna jest mniej skuteczna. U chorych z cięższym przebiegiem astmy (stopień 4 wg GINA) leki przeciwleukotrienowe stosuje się niekiedy jako tzw. trzeci lek kontrolujący chorobę w skojarzeniu z wziewnym glikokortykosteroidem i długo działającym β-mimetykiem.

Przeciwwskazania

Ze względu na brak badań nie zaleca się stosowania leków przeciwleukotrienowych u dzieci do 2. roku życia. Leki przeciwleukotrienowe nie nadają się do przerywania ostrego napadu astmy. Nie należy ich też stosować jako jedynego leku kontrolującego chorobę u chorych z astmą o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu. Stosowanie leków przeciwleukotrienowych zamiast małych dawek wziewnych kortykosteroidów u dzieci z lekką astmą przewlekłą można rozważać jedynie u wybranych pacjentów.

Działania niepożądane

Leki przeciwleukotrienowe są stosunkowo bezpieczne. Najczęściej w czasie ich stosowania u chorych występują bóle brzucha i głowy.

Ciąża i laktacja

Ze względu na brak odpowiednich badań leki przeciwleukotrienowe można stosować u kobiet w ciąży i okresie karmienia piersią wyłącznie w razie zdecydowanej konieczności.

Dostępne w Polsce leki z tej grupy

17.08.2017
Zobacz także
  • Leki potencjalnie niebezpieczne dla chorych na astmę
  • Glikokortykosteroidy (GKS) w leczeniu astmy
  • Leki przeciwcholinergiczne stosowane w astmie
Wybrane treści dla Ciebie
  • Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja)
  • Astma zawodowa
  • Astma ciężka (oporna na leczenie)
  • Astma aspirynowa
  • Inne badania wykonywane u chorych na astmę
  • Proces zapalny w oskrzelach
  • Astma oskrzelowa u dzieci
  • Spirometria u chorych na astmę
  • Próba rozkurczowa u chorych na astmę
  • Próba prowokacyjna donosowa
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta