Chorzy na astmę często się zastanawiają, czy mogą hodować w domu zwierzęta. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednak prosta, gdyż ryzyko, że pupil będzie źle wpływał na nasze zdrowie, zależy od dwóch czynników: gatunku zwierzęcia oraz ewentualnego uczulenia na jego alergeny.
Wpływ alergenów zwierzęcych na zdrowie dotyczy chorych na astmę atopową, czyli pacjentów, u których uczulenie odgrywa rolę w patogenezie astmy. Natomiast wszyscy chorzy mogą bezpiecznie trzymać w domu zwierzęta, których hodowla nie wiąże się z istotnym narażeniem na alergeny – niestety dotyczy to jedynie zwierząt hodowanych w akwariach, czyli ryb.
Hodowla zwierząt pokrytych sierścią powoduje narażenie na alergeny, które zależy od gatunku zwierzęcia. Bardzo silne właściwości uczulające mają alergeny kota. Co więcej, alergeny kota bardzo długo utrzymują się w pomieszczeniu, w którym przebywało zwierzę. Pies - największy przyjaciel człowieka - na szczęście rzadziej jest przyczyną uczuleń. Silne właściwości uczulające mają natomiast alergeny gryzoni. Uczulenie na te alergeny może nawet powodować astmę zawodową u osób stykających się z nimi w pracy (np. w laboratoriach). Reakcje uczuleniowe mogą też wywoływać alergeny ptaków często hodowanych w domu (papug, kanarków) bądź w jego otoczeniu (np. gołębi, kaczek), a nawet alergeny sierści konia lub krowy. Przyczyna uczulenia jest często trudna do wykrycia, na przykład chory może być uczulony na zwierzęta, które stanowią przysmak naszego pupila. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku karmienia ryb pokarmem żywym albo suchym, albo rzadziej karmienia gadów odmianami karaluchów lub węży - myszami.
Narażenie na niektóre alergeny występujące w naszym otoczeniu, w tym właśnie na alergeny ptactwa, bywa niekiedy przyczyną alergicznego zewnątrzpochodnego zapalenia płuc. Objawy tej choroby w postaci ostrej - gorączka, kaszel, duszność i uczucie rozbicia - mijają po kilku dniach. Postać ostra występuje po krótkotrwałym narażeniu na alergen, np. u osoby hodującej gołębie po wyczyszczeniu gołębnika. Jeżeli kontakt z alergenem jest stały, a tak jest zwykle, gdy trzymamy zwierzę w domu, choroba przebiega podstępnie. U chorych stopniowo narasta ograniczenie wydolności wysiłkowej i suchy kaszel.
Jak potwierdzić, że zwierzę ma niekorzystny wpływ na zdrowie?
Warto powiedzieć lekarzowi, jakie hoduje się w domu zwierzęta. Konieczna jest obserwacja, czy objawy astmy nasilają się po kontakcie ze zwierzęciem i ustępują w czasie pobytu poza domem. Uczulenie na alergeny zwierzęcia można niekiedy potwierdzić za pomocą testów skórnych albo oznaczenia swoistych IgE we krwi.
Kiedy należy podjąć środki zaradcze?
Wówczas, gdy występują objawy po kontakcie ze zwierzęciem, testy skórne wykazały dodatni wynik po kontakcie z alergenami danego zwierzęci, a leczenie farmakologiczne nie wystarcza do całkowitego opanowania choroby (uzyskania kontroli astmy). Niestety, najlepszą metodą jest rezygnacja z hodowania zwierzęcia w domu. Jednak i to nie zawsze pomaga, a dane naukowe potwierdzające skuteczność takiego postępowania są skąpe. Zawsze jednak warto zastosować środki, które teoretycznie mogą zmniejszyć narażenie na alergeny. Są to: urządzenia do oczyszczania powietrza z filtrami HEPA, używanie odkurzaczy z filtrem HEPA, częste mycie zwierzęcia, trzymanie zwierzęcia poza sypialnią/pokojem dziennym. Niestety, czasami metody te nie są skuteczne.
Decyzję dotyczącą usunięcia zwierzęcia z domu najlepiej przedyskutować wspólnie z lekarzem, chorzy są bowiem często uczuleni na wiele alergenów, i może się okazać, że ten radykalny krok nie przyniósł spodziewanej poprawy. Podejmując decyzję o oddaniu zwierzęcia, trzeba pamiętać, że nie ma żadnych dowodów naukowych na skuteczność takiego postępowania, dlatego nie ma gwarancji, że przyniesie ono poprawę stanu zdrowia. Wiadomo, że wiele alergenów powszechnie występuje w środowisku, a inne mogą się długo utrzymywać w domu po usunięciu zwierzęcia. Warto zaobserwować, czy objawy zmniejszają się po opuszczeniu domu (np. na urlopie).
