Pytanie nadesłane do redakcji
Chciałbym uzyskać informacje na temat astmy. Leczę się od kilku lat. W ostatnim czasie ciężej mi się oddycha, mam częstsze duszności przez cały czas. Proszę o poradę, co mam robić w takiej sytuacji? Marek
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Według definicji przyjętej na całym świecie "astma oskrzelowa jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym bierze udział wiele komórek i mediatorów. Proces zapalny prowadzi do nadreaktywności dróg oddechowych, czego wynikiem są nawracające epizody świszczącego oddechu, duszności, ucisku w klatce piersiowej i kaszlu, występujące zwłaszcza w nocy lub we wczesnych godzinach porannych. Objawom tym towarzyszy uogólnione, ale zmienne ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe, które zwykle jest odwracalne spontanicznie lub pod wpływem leczenia."
W przebiegu choroby następują naprzemiennie napady (krótkotrwałe nasilenie duszności) i okres pełnego zdrowia. W okresach nasilenia choroba może stanowić nawet bezpośrednie zagrożenie życia, a w okresach remisji chory ma zupełny brak poczucia choroby. Niestety na tym etapie wiedzy medycznej nie umiemy wyleczyć astmy. Systematyczne leczenie proporcjonalne do stopnia zaawansowania choroby sprawia, że chory nie odczuwa jej objawów, ale nie oznacza to, że astma minęła. Jako choroba napadowa może pojawić się w każdym momencie - pod wpływem kontaktu z alergenem (astma alergiczna), infekcji, zanieczyszczenia powietrza czy nawet stresu.
Jeżeli ostatnio astma dokucza Panu bardziej niż dotychczas, to znaczy, że utraciliście (Pan i Pański lekarz) kontrolę nad chorobą. Bez względu na to, co spowodowało tą utratę (stres, inne choroby przewlekłe, infekcje, zbyt mała ilość leków), w takiej sytuacji należy zwiększyć dawki dotychczas stosowanych leków lub dodać leki z innej grupy, czyli po prostu zintensyfikować leczenie. Ponadto każdy chory na astmę powinien posiadać krótko działający wziewny lek rozszerzający oskrzela, którym samodzielnie może niwelować krótkie napady duszności. Proszę omówić ze swoim lekarzem nową strategię leczenia, ustalić, jakie leki i w jakich dawkach należy dołożyć na stałe oraz jakie leki i w jakich dawkach może Pan brać w dniach ze złym samopoczuciem. Optymalne leczenie powinno przywrócić utraconą kontrolę nad chorobą, oczywiście o ile rozpoznanie zostało ustalone prawidłowo i jest to astma, a nie np. POChP. Jeżeli mimo intensyfikacji leczenia dolegliwości nie ustąpią, warto rozważyć, czy na Pańską astmę nie nałożyła się inna przyczyna duszności (nadciśnienie, niewydolność serca, anemia, choroby tarczycy). Być może przyczyna złego samopoczucia leży zupełnie gdzie indziej i o tym również warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym.
Piśmiennictwo:
Fal A. (red.): Alergia, choroby alergiczne, astma. Tom 1. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.Kuna P., Pierzchała W., Jankowski M.: Astma i POChP w pytaniach i odpowiedziach, Medycyna Praktyczna, Kraków 2008.
Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji astmy. Medycyna Praktyczna wydanie specjalne.
