Każdego roku z powodu palenia tytoniu znika z mapy Polski małe miasteczko!
Z czego się składa dym tytoniowy?
Dym tytoniowy jest złożoną mieszaniną około 1000 substancji chemicznych. Wiele z nich to silne trucizny, które mogą bezpośrednio działać na komórki błony śluzowej oskrzeli oraz przedostawać się do krwi, docierając do wielu narządów. Trucizny te szkodliwie oddziałują na komórki wyścielające naczynia krwionośne, czyli komórki śródbłonka.
Każdego roku palenie tytoniu przyczynia się do dziesiątków tysięcy zgonów. Obrazowo można powiedzieć, że z powodu palenia tytoniu co roku znika z mapy Polski małe miasteczko! Narażenie na dym tytoniowy znacznie zwiększa ryzyko rozwoju raka płuc, raka krtani, a w nieco mniejszym stopniu także innych nowotworów, np. raka pęcherza moczowego. Ocenia się, że aż 9 na 10 przypadków raka płuc jest skutkiem palenia tytoniu.
Palenie tytoniu zwiększa również ryzyko zawału serca i udaru mózgu, chorób spowodowanych miażdżycą naczyń. Miażdżyca obejmuje nie tylko naczynia odżywiające serce (tzw. naczynia wieńcowe), ale także większość tętnic w naszym organizmie. Z powodu zmian zachodzących w ścianach naczyń, miażdżyca powoduje stopniowe zwężenie ich światła. Naczynie zwężone przez zmiany miażdżycowe może ulec nagłemu zamknięciu (np. wskutek krzepnięcia krwi w zwężonej części naczynia), zamykając dopływ krwi do części serca (zawał serca) albo mózgu (udar mózgu).
Pamiętaj!
Szkodliwe jest również wdychanie dymu tytoniowego z papierosów palonych przez inne osoby, czyli tzw. bierne palenie.Dlaczego chorzy na astmę są szczególnie wrażliwi na dym tytoniowy?
Wszystkie niebezpieczeństwa wynikające z czynnego czy biernego palenia dotyczą także chorych na astmę. W ich przypadku zagrożenia są jednak większe. Oskrzela chorych na astmę są bardzo wrażliwe na szkodliwe działanie dymu tytoniowego. Nabłonek wyścielający oskrzela chorych jest często uszkodzony i odsłania głębsze warstwy ściany oskrzeli. W wyniku tego są one bardziej wrażliwe na czynniki drażniące niż oskrzela osoby zdrowej. Bodziec, który nie wpływa istotnie na oskrzela osoby zdrowej, może spowodować znaczny skurcz oskrzeli u chorego na astmę. Taki chory, paląc tytoń, cały czas wdycha substancje działające drażniąco. Dym dodatkowo zwiększa nadreaktywność oskrzeli, dlatego szkodliwe czynniki częściej powodują skurcz oskrzeli.
Dym tytoniowy wpływa również na przerost gruczołów w ścianie oskrzeli, który powoduje zwiększenie grubości ściany oskrzeli i zmniejszenie ich światła, w części odpowiadając za rozwój nieodwracalnej obturacji dróg oddechowych. Zwiększone wydzielanie śluzu dodatkowo utrudnia przepływ powietrza oraz zwiększa ryzyko zakażeń dróg oddechowych. Podsumowując, palenie tytoniu pogarsza kontrolę astmy, nasila jej objawy i sprawia, że intensywność leczenia niezbędna do opanowania objawów musi wzrosnąć.
Pamiętaj!
Narażenie na dym tytoniowy jest bezwzględnie przeciwwskazane u chorych na astmę. Jeśli chorujesz na astmę i palisz papierosy, musisz koniecznie zerwać z nałogiem. Oto kilka prostych porad, które to ułatwią:- Uświadom sobie szkodliwość nałogu. Musisz zrozumieć, że każdy wypalony papieros wpływa szkodliwie na Twoje płuca w stopniu znacznie większym niż u osób niechorujących na astmę. Większość palaczy nie zdaje sobie sprawy ze szkodliwości nałogu, wypiera myśli na ten temat albo lekceważy ryzyko. Właściwa motywacja to klucz do skutecznego rzucenia palenia.
- Nie przejmuj się niepowodzeniem. Podejmuj kolejne próby! Rzadko udaje się zerwać z nałogiem za pierwszym razem.
- Poproś o pomoc lekarza. Porozmawiajcie o wpływie palenia na Twoje zdrowie i najlepszej dla Ciebie metodzie rzucania palenia. Dostępne są leki, ułatwiające walkę z nałogiem, które można stosować w astmie.
Należy pamiętać, że także bierne narażenie na dym tytoniowy (tzw. bierne palenie) pogarsza przebieg astmy, dlatego powyższe zalecenia dotyczą również domowników chorego na astmę.
Zobacz także dział: Palenie tytoniu
